تعاریف و مفاهیم عدالت سازمانی
عدالت سازمانی در علوم انسانی، فلسفه و نظریه پردازی، واژه مهمی محسوب میشود. چرا که هر جا انسان و نهادهای انسانی حضور داشته باشند این مفهوم آن جا حضور دارد و چون از مفهوم مجرد برخوردار است هرچه قدر تر کیب نهادهای اجتماعی پیچیدهتر باشد عدالت با غلضت بیشتری آنجا حاضر میشود(صادقی؛1390) .
افلاطون مي گويد عدالت يعني قرار گرفتن هر چيز در جاي خودش.ارسطو عدالت را به دو دسته عام و خاص تقسيم كرده است . عدالت عام همه فضيلت ها را در بر مي گيرد و عدالت خاص يعني اينكه حق هركسي را به شايستگي بدهند(رامین مهر و همکاران؛ 1388). عدالت در لغت معادل نظم و ادب است و در فلسفه ” هر چیز در جای خود” معنی کردهاند. در دیدگاه انسانی عدالت به نام قانون نمودار شده است. زیرا عدالت عبارتست از رفتار مطابق قانون. این تعریف که به نظر ما جامع ترین تعریف عدالت است؛ میتواند شامل همهی پدیدهها و رفتارهای عادلانه باشد. کلمه معادل عدالت در فرانسه و انگلیسی JUSTICE و در لاتین JUSTITIA است. فرهنگ لغات آگسفورد عدالت را به عنوان حفظ حقوق با اعمال اختیار و قدرت و دفاع از حقوق با تعیین پاداش یا تنبیه توصیف کرده است. اما آنچه در تعاریف این واژه به مقاصد ما نزدیکتر است مفهوم عدالت به معنای برابری و تساوی دادگری و انصاف داوری با راستی و درستی و مفاهیم دیگری از این قبیل است (صادقی؛1390) .
بطور کلی برای عدالت سازمانی با در نظر گرفتن جنبههای مختلف آن میتوان تعاریف فراوانی در نظر گرفت. که در اینجا به چند مورد از آنها اشاره خواهد شد.
- ادراک کارکنان از انصاف و رفتارهای عادلانه شغلی(Shah,2011)
- عدالت در سازمان بيانگر برابري و لحاظ رفتار اخلاقي در يك سازمان می باشد(Shah,2011)
- مطالعه برابری در کار (رامین مهر و همکاران؛ 1388).
- زوقبی و همکاران از نظریه پردازان دیگری هستند که نگرش وضعی به عدالت دارند و تشخیص اکثریت را ملاک فوق میدانند و معتقد است که هرچیزی که اکثریت کارکنان آن را عادلانه بنامد عدالت سازمانی است(Zoghbi et al,2012).
- از دیدگاه وانگ عدالت سازمانی بر انتظار کارمندان از رفتار عادلانه یک سازمان و عاملین آن دلالت دارد(Wang et al,2012).
- عدالت را ادراک افراد از منصفانه یا غیرمنصفانه بودن رفتار سازمان با آنها تعریف میشود (Chenvert et al,2013)
- ﻣﻨﻈﻮر ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، ﺑﯿﺎن اﺣﺴﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ آﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽآﯾﺪ، ﺑﺮوز ﻣﯽدﻫﻨﺪ(Agarwal,2014).
- اﺣﺴﺎس ادراك ﺷﺪه ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﯿﻮهایي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ آﻧﺎن رﻓﺘﺎر ﻣﯽﺷﻮد (Abeka – Atinga, 2013)
