تئوری رفتار برنامه ریزی شده
تئوری رفتار برنامهریزی شده [1] مدل بسط یافتهی تئوری رفتار منطقی است که بیان میکند رفتار نتیجهی مستقیم نیت رفتاری است. این تئوری بیان میکند که قصد فرد تحت تاثیر درک او از چگونگی و سختی انجام رفتار است. این تئوری بر تعیین کنندههای ادراکی رفتاری تمرکز دارد.
نظریه رفتاربرنامه ریزی شده یک الگوی عمومی است که در بسیاری از زمینهها ازجمله پذیرش
فناوری اطلاعات به کار گرفته شده است. در این نظریه، از عوامل انگیزشی برای پیشبینی یک رفتار ویژه استفاده میشود و فرض بر آن است که تمایل، انعکاسی از انگیزهی شخصی برای یک رفتار مشخص است. براساس نظریه یاد شده تمایل به رفتار حاصل سه عامل نگرش، هنجار ذهنی و برداشت ذهنی از کنترل رفتار است. در این نظریه فرض بر آن است که رفتار یک فرد از طریق تمایل وی به آن رفتار تحریک میشود و این تمایل را به ترتیب، نحوه نگرش به رفتار، هنجار ذهنی و توانایی فرد در محقق ساختن موفقیت آمیز رفتار تعیین میکند.
مهمترین مشخصهی مدل برداشت ذهنی از کنترل رفتار، از ادراک فرد دربارهی وجود فرصتها و منابع لازم برای آن رفتار حکایت دارد که آسانی یا سختی ادراک شده از آن را نشان می دهد. به عبارت دیگر برداشت ذهنی از کنترل رفتار به معنی ادراک این موضوع است که منابع درونی و بیرونی در بروز یک رفتار محدودیت ایجاد می کند. با تقویت عامل کنترل رفتاری احتمال انجام رفتار افزایش می یابد.
براساس این نظریه تفاوتهای فردی در برداشت ذهنی از کنترل رفتار، به طور مستقیم بر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات تاثیر میگذارد. همچنین آموزش و تجربه تاثیر مستقیم بر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند. (یعقوبی & شاکری, 1387)
[1] Theory of planned behavior (TPB)
