تئوری منبع مدار:پایان نامه شناسایی و اولویت بندی

پایان نامه شناسایی و اولویت بندی عوامل حیاتی موفقیت در صنعت روانکارهای ایران
 
تئوری منبع مدار
ديدگاهديگريكهمباحثآناززماننگارشمقاله » تئوريمبتنيبرمنابع »توسط آقايورنرفلت (1984) درادبياتمديريتاستراتژيكرايجشد، ديدگاهمنبعمحورناميدهميشود.
پایه­های نظریه مبتنی بر منابع براین قرار گرفته است که سازمان­ها با استفاده از منابع و قابلیت­هایی که ارزشمند، کمیاب، غیر قابل جایگزین و تقلید ناپذیر هستند، می­توانند به شایستگی کلیدی دست پیدا کنند و در نگاه بلند مدت، بتوانند موقعیت رقابتی خودرا حفظ نماید (ناصربخت و البدوی، 1384)
بطور مشخص، دیدگاهمنبعمداررویگروهمنابع جذابورفتارآن­ها متمرکزشده، درحالیکهروشتحلیلبیرونیبرتوصیفرفتارهای ­یکصنعتجذّابمتمرکزشدهاست. (استرند[1]، 2006) همچنین، دیدگاهمنبعپایهدو فرضاساسمدل­هایمحیطی ­یعنیهمگنیمنابعوفرصت­هادرمیانبنگاه­های صنعتمشابهوتحرککاملمنابعراکنار می­گذارد. (کالکاگنو، 1996)
در سال 1887، تیس با طرح نظریه قابلیت­های پویا، افق جدیدی در نظریه مبتنی بر منابع گشود. در این نظریه نگاه خارجی در نظریه مبتنی بر منابع لحاظ شده است. قابلیت پویا امکان تجمع، ایجاد و پیکربندی مجدد شایستگی­های داخلی وخارجی را به سازمان می­دهد، تا باتوجه به محیط متغیر بیرونی، شایستگی­های خود را بازسازی نماید(ناصر بخت و البدوی، 1384) مزيترقابتيپايداريكسازمانعمدتاًدرپيايجادمزيترقابتيدرمنابعداخليآن حاصلميگردد. (­هانت و مورگان[2]، 1995، 12)
منبع[3]اصطلاحياستكهبهتمامآنچه درتوليدكالاياارائهخدمتمورداستفادهقرارميگيرد، اطلاق می­شود.(گرانت[4]، 1991، 114) ازاينروبهآنمنابع، منابععملياتي[5]نيزمي­گويند. مجموعهايازمنابع، هنگاميكهبهمنظوريكفعاليتخاصبايكديگرتركيبوتجميعميشوند«توانمندی» نام می­گیرد.(هیت[6]، 2003، 154) توانمندي­هانيزبهنوبهخودسببايجادقابليت­هاييميگردندكهنهايتاًمنبعمزيتوسيعيازمنابعوتوانمندي­هاميشوند. منابععملياتيبهچهاردسته تقسيمميگردندكهعبارتانداز:منابعمالي، منابعفيزيكي، منابعانسانيواستراتژي­ها ورويه­هايسازماني. منابعيكهمورداستفادهقرارميگيرداگرقابللمسباشدبهآن، منبعفيزيكيگفتهميشود(هانگر، 1381)؛منابعفيزيكيسازماندرسازمان­هايامروزيوغيرمجازيداراياهميتخاصي است.( پورتر، 2001، 118)دستگاه­ها، تجهيزات، ماشينآلاتوتكنولوژي­هايمورد استفادهدرتوليدوتوزيعو…، ساختمانوفضاهايمكاني، مواداوليهو موجودي­هاي انبار، تجهيزاتوامكاناتاداريوسايرمقدوراتفيزيكيكهعموماًباچشمقابل مشاهدهوارزشگذارياستدرزمرهمنابعفيزيكي، قابلدستهبندياست(هانگر، 1381، ص128)
منابعمالي منابعی اندكهبهعنوانپشتوانهسازمانبهجهتاعتباربخشيبهآنبراياخذواميااعتبارات اسناديياازايندستموردتوجهقرارميگيرد. وهمچنينوجوه نقدی (پول) درگردش، روش­های جلبسرمايهوشيوه­هايسرمايهگذاريبه جهتكسبسودحداكثريبرايسازماندرزمرهموضوعاتموردتوجهدرمنابعمالي شرکت­هاست. (­هانگر، 1381، ص136)این منابع خلقارزشميكندوحاصلتعاملاتسازمانيوگردشفعالیت­های اجرايياستبه عنواناستراتژي­ها ورويه­هايسازمانيذكرميگرددكهسازوكارالكترونيكيسازمان (MIS ,DSS….) وسايرتوانايي­هايازاينقبيلدراينزمرهاند.(هانگر، 1381)
منابعانسانياصليترينبازيگراناينعرصهاند؛مديران، كاركنان، كارگرانوساير دستاندركارانتوليدكالاياارائهخدمت(بستهبهنوعسازمان)جزومنابعانساني سازمانهستند. اهميتمنابعانسانيبهحدياستكهميتوانگفت:سازمانيكهمجهز بهافرادكافيوباصلاحيتاستبرايموفقيت، شرايطلازمراداراستومنابعديگر سازماندركنارنيرويانسانيبهعنوانيكعنصرمكملقرار می­گيرند. (اميركبيري، 1381) اهميتوجايگاهمنحصربهفردنيرويانسانيدرموقعيترقابتيسازمان­ها، هرسازمانيرابرآنميداردكهدرمقولهمزيترقابتيبهنيرويانسانيبهعنوانبا ارزشترينمنبعنگاهكند. شواهداينامردرنيازبهتغييروتحولسازمان­ها ونقشنيرويانسانيبرايتوانمندسازيسازمانباهدفسازگاريبيشترباالزماتجديدمحيطي، بهدلايلزيراست: (مهري، 1380)

1. فشارهاييكهازناحيهرقابتجهانيبرسازمان­هاواردميشودآن­هاراواداربه تغييرودگرگونينظاميافتهومستمرميكند. ضمناينكهالزماتواردهازطرف فناوري­هايجديدونيزتغييرذهنيتوعلايقمشتريانهمگيبهاينمعناستكهديگر روش­هايموفقديروزنميتوانندتضمین کنندهموفقيتفرداباشند.

2.مشترياندامنهتوقعاتخودرادرموردكيفيت، قيمتوخدماتو پاسخگويي، وسيعتركردهاندوتجربهنشانمي­دهدكهاگرسازمانازعهدهبرآوردن اينانتظاراتبرنيايدمشتريانبهسمتسازمان­هايرقيبخواهندرفت.
3.باتوجهبهاينكهسازمان­ها بهعنوانبنگاه­هاياقتصاديهموارهدوهدفبقا وكسبسودراتعقيب می­کنند، لزوماًميبايستبهنحويعملکنندكهضمنتداوم حياتازحيثاقتصادينيزسودآورباقيبمانند و اينمستلزماثربخشيوكاراييدر سازماناست. .

4. نيرويانسانيمعاصرنسبتبهگذشتهتفاوت­هايزياديكردهاست. از يكسونيرويكارجديدظرفيتواستعدادفوقالعادهايبرايرشدوتوسعهداردواز سويديگرنيزبهاعتمادآفرينيبيشترازسويسازماننيازدارد.

دراينراستااگرازمديرانسازمان­هايامروزپرسيدهشودازكاركنانخودچه توقعيداريدهمهآن­ها تقريباًجوابيبهاينمضمون می­دهندكه: ماافراديلازمداريمكه مشكلگشاومبتكرباشندوبهنحويرفتاركنندكهگوییصاحبسازمانهستند؛حالاگرازافرادپرسيدهشودشماازسازمانچهانتظاريداريدجواب می­دهندماصداقتو محيطيكهمستلزمكسبمهارت­هايجديدبرايماباشدلازمداريمواين­هابيانگراين استكهسازوكارجديديدرمديريتمنابعانسانيسازمان­ها درمحيط­هايفرارقابتيامروزلازماست. (بلانچارد، 1379، ص39-48) با طرح نظریه اقتصادی مبتنی بر منابع که­یک نوع تحلیل درونگرا – برونگرا است، منابع، قابلیتها و شایستگی­های کلیدی موجب توفیق سازمان­ها در دنیای رقابتی امروز، به شمار می­روند. (ناصر بخت و البدوی، 1384) اينديدگاهتوسطمتخصصانديگربررسيوتكميلشدهاست (متاوسايرين1995بارني1991-1998، رايت1998) ومدل­هايآنموردآزموندرسازمان­ها قرارگرفتهاند. يكيازمدلهايمنشعبشدهازاينديدگاه، مدل است VRIO كهتوسطپرفسورجيبارنيارائهگرديدهكهبرايشناختوكسبمزيترقابتي پايداردرسازمان­ها، بهشناختمنبعيكهاينمزيتراايجادميكند، ميپردازد. (بارنی، 1998ٍ) مدلمنبعمحورقابليت­هايمحوري، بهويژگي­هايدرونيسازمانتوجهنشانمي­دهدكهعبارتاستازسرمايه­هاينيمهپايدارمحسوسويا غيرمحسوس. همچنيندرمدلمنبعمحور، ريشهاستراتژيسازمانونخستينمنبع اعتباراتماليآن، مديريتپويايمنابعوظرفيت­هايروبهرشدآناست.. (هیت، 2003، 153)
[1]Strand
[2]Hunt&Morgan
[3]Resource
[4]Grant
[5]Functional Resource
[6]Hitt