روش‌های اندازه‌گیری پول -پایان نامه اهداف جذب منابع در مؤسسات مالی و اعتباری
در این روش اندازه‌گیری پول بر وظیفه پول به‌عنوان یک واسطه مبادله گر پرداخت‌ها تأکید می‌گردد زیرا این روش بهترین وظیفه پول در جامعه را نقش آن به‌عنوان واسطه مبادله می‌داند. طرفداران این روش ادعا دارند که وجود پول تنها به‌عنوان وسیله پرداخت برای کالا و خدمات دیگر پذیرفته‌شده است. اگر پول بر پایه وظیفه آن به‌عنوان واسطه مبادله تعریف شود، کل ذخیره پول یک جامعه شامل چیزهایی می‌شود که به‌عنوان وسیله پرداخت‌ها در داخل کشور نگهداری می‌شود. این تعریف پول فقط شامل سکه و اسکناس در دست مردم و سپرده‌های جاری یا دیداری مردم در بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری بوده و عرضه کل پول را تشکیل می‌دهد.
| M1=سکه و اسکناس دست مردم + سپرده‌های دیداری M1=Demand Deposit + Currency |
اقتصاددانان شیکاگو تعریف وسیع‌تری از پول را با توجه به لحاظ نمودن وظایف بیشتری برای آن، ارائه می‌کنند. استدلال آن‌ها چنین است که چون در اقتصاد پولی جریان‌های درآمد و مخارج به‌طور کامل باهم اتفاق نمی‌افتد پس برای اینکه پول بتواند وظیفه واسطه مبادله‌ای خودش را انجام دهد می‌بایستی به‌طور موقت بتواند امکان ذخیره ارزش را نیز داشته باشد. این روش تاکید بر وظیفه پول به‌عنوان ذخیره ارزش دارد، با توجه به اینکه همه دارایی‌ها دارای ذخیره ارزش می‌باشد، پس از دارایی‌ها به‌عنوان پول می‌توان یادکرد اما آنچه در اینجا قابل‌تأمل است میزان نقدینگی دارایی‌ها نسبت به سکه و اسکناس است.
| M2=M1+شبه پول |
بر اساس ترازنامه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران شبه پول شامل موارد زیر می‌باشد:
- سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز
- سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار(کوتاه‌مدت و بلندمدت)
- سپرده متفرقه (پیش‌پرداخت اعتبار اسنادی، سپرده ضمانت‌نامه‌ها، پیش‌پرداخت بابت معاملات و وجوه صندوق بازنشستگی و کارکنان مؤسسات مالی و اعتباری)