پيامدهاي فردي و سازماني رفتار شهروندي سازماني
محققان مختلف پيامدهاي زيادي را براي رفتارهاي شهروندي سازماني ذكر كردهاند. عمدهترين پيامدي كه مطرح است افزايش علمكرد و اثر بخشي ميباشد. دليل اينكه محققان اينگونه علاقمند به مطالعه عوامل ايجاد كننده رفتارهاي شهروندي سازماني ميباشند، اين است كه در تحقيقات مختلف ثابت شده است كه در سازمان هايي كه كاركنان آنها رفتارهاي شهروندي سازماني زيادي دارند، عملكرد فردي و سازماني و بنابراين اثر بخشي سازماني بالا ميباشد. نكته مهم در اينجا اثر گذاري رفتار شهروندي سازماني بر جنبه دروني سازماني است، كه هم بطور مستقيم و هم بطور غير مستقيم موجب بهبود عملكرد و اثر بخشي مي شود(Gatman et al , 2010). رفتار شهروندي سازماني بهره وري كاركنان و گروههاي كاري را افزايش ميدهد، كار تيمي را تشويق ميكند، ارتباطات، همكاري و كمكهاي كاركنان به يكديگر را افزايش ميدهد، نرخ اشتباهات را كاهش ميدهد و مشاركت و درگير شدن كاركنان در سازمان را ارتقا ميدهد. و بطور كلي جو سازماني مناسبي را فراهم مي كند. كاركناني كه محيط كاري را مثبت درك كنند ، احتمال بهبود عملكرد آنها بيشتر ميشود بنابراين رفتار شهروندي سازماني با اثر گذاري بر عوامل دروني سازماني از قبيل جو سازمان، حفظ كاركنان شايسته، بهبود روحيه، افزايش تعهد سازماني و رضايت شغلي، كاهش نيات ترك شغل، كاهش غيبت و رفتارهاي مخرب شغلي و نيز با اثر گذاري بر بهبود عوامل برون سازماني و همچون رضايت مشتري، كيفيت خدمات و وفاداري مشتريان موجب كيفيت عالي در عملكرد كاركنان مي شود(Oplatka et al , 2013).
بسياري از عوامل ايجاد كننده رفتار شهروندي سازماني كه پيش تر بررسي شدند، داراي رابطه دو طرفهاي با رفتار شهروندي سازماني هستند. يعني علاوه بر اينكه ايجاد كننده اين رفتارها هستند، خود پيامد اين رفتارها نيز هستند.براي مثال يكي از مهمترين دستاوردها، تاثير رفتار شهروندي سازماني بر تعهد سازماني افراد است. تحقيقات نشان ميدهند كه رفتار شهروندي نيز موجب ايجاد تعهد سازماني در كاركنان ميشود. زماني كه كاركان احساس كنند سازمان از آنها پشتيباني مي كند، از طريق ارائه رفتارهاي شهروندي تعهد خود به سازمان را نشان ميدهند. رفتار شهروندي سازماني با رضايت شغلي نيز رابطه اي دو طرفه دارد. بنابراين از طريق ايجاد رفتارهاي شهروندي در محيط كار ميتوان مطمئن بود رضايت شغلي كاركنان نيز بالاست. فضاي مشوق رفتارهاي شهروندي سازماني،توان سازمان در جذب و نگهداري نيروهاي شايسته را افزايش ميدهد. بالا بودن سطح رفتارهاي شهروندي در يك سازمان باعث ميشود تا سازمان به محيطي جذاب جهت كار و فعاليت تبديل شود و از اين رو سازمانهايي كه سطح رفتارهاي شهروندي در آنها بالاست، با جذب نيروهاي شايسته تر، عملكرد بهتري خواهند داشت.تحقيقات ديگر نشان داد كه بروز رفتارهاي شهروندي سازماني با ترك خدمت و غيبت رابطه معكوس دارد. به عبارت ديگر مشاهده شد كه افرادي كه رفتارهاي شهروندي سازماني بيشتري از خود بروز ميدهند، كمتر سازمان را ترك مي كنند. از سوي ديگر طبيعي است كه كاهش نرخ ترك خدمت در هر سازماني مي تواند باعث عملكرد بهتر و اثر بخش تر سازمان باشد و به اين ترتيب مي توان يكي از مكانيسم هاي عمل رفتارهاي شهروندي سازماني در افزايش عملكرد و اثر بخشي سازمان را ، كاهش نرخ ترك خدمت دانست.ميتوان انتظار داشت رفتار شهروندي سازماني بر كاهش دو متغير مهم رفتار سازماني يعني غيبت و رفتارهاي مخرب شغلي نيز اثر گذار است. چرا كه كاركناني كه داراي وجدان كار، حس نوع دوستي، حس جوانمردي و گذشت هستند و نيز تمايل به ارائه رفتارهاي فراوظيفهاي دارند، احتمالا كمتر غيبت ميكنند و دليل وجود ندارد كه رفتارهاي مخرب شغلي مثل آسيب رساني به همكاران و يا به اموال سازمان را از خود نشان دهند. البته تحقيقات بيشتر بايد اين پيشنهادات را تاييد كند(شکرشکن و همکاران، 1389).
