پيامدهاي فردي و سازماني رفتار شهروندي سازماني

پيامدهاي فردي و سازماني رفتار شهروندي سازماني

محققان مختلف پيامدهاي زيادي را براي رفتارهاي شهروندي سازماني ذكر كرده­اند. عمده­ترين پيامدي كه مطرح است افزايش علمكرد و اثر بخشي مي­باشد. دليل اينكه محققان اينگونه علاقمند به مطالعه عوامل ايجاد كننده رفتارهاي شهروندي سازماني مي­باشند، اين است كه در تحقيقات مختلف ثابت شده است كه در سازمان هايي كه كاركنان آنها رفتارهاي شهروندي سازماني زيادي دارند، عملكرد فردي و سازماني و بنابراين اثر بخشي سازماني بالا مي­باشد. نكته مهم در اينجا اثر گذاري رفتار شهروندي سازماني بر جنبه دروني سازماني است، كه هم بطور مستقيم و هم بطور غير مستقيم موجب بهبود عملكرد و اثر بخشي مي شود(Gatman et al , 2010). رفتار شهروندي سازماني بهره وري كاركنان و گروه­هاي كاري را افزايش مي­دهد، كار تيمي را تشويق مي­كند، ارتباطات، همكاري و كمك­هاي كاركنان به يكديگر را افزايش مي­دهد، نرخ اشتباهات را كاهش مي­دهد و مشاركت و درگير شدن كاركنان در سازمان را ارتقا مي­دهد. و بطور كلي جو سازماني مناسبي را فراهم مي كند. كاركناني كه محيط كاري را مثبت درك كنند ، احتمال بهبود عملكرد آنها بيشتر مي­شود بنابراين رفتار شهروندي سازماني با اثر گذاري بر عوامل دروني سازماني از قبيل جو سازمان، حفظ كاركنان شايسته، بهبود روحيه، افزايش تعهد سازماني و رضايت شغلي، كاهش نيات ترك شغل، كاهش غيبت و رفتارهاي مخرب شغلي و نيز با اثر گذاري بر بهبود عوامل برون سازماني و همچون رضايت مشتري، كيفيت خدمات و وفاداري مشتريان موجب كيفيت عالي در عملكرد كاركنان مي شود(Oplatka et al , 2013).

بسياري از عوامل ايجاد كننده رفتار شهروندي سازماني كه پيش تر بررسي شدند، داراي رابطه دو طرفه­اي با رفتار شهروندي سازماني هستند. يعني علاوه بر اينكه ايجاد كننده اين رفتارها هستند، خود پيامد اين رفتارها نيز هستند.براي مثال يكي از مهمترين دستاوردها، تاثير رفتار شهروندي سازماني بر تعهد سازماني افراد است. تحقيقات نشان مي­دهند كه رفتار شهروندي نيز موجب ايجاد تعهد سازماني در كاركنان مي­شود. زماني كه كاركان احساس كنند سازمان از آنها پشتيباني مي كند، از طريق ارائه رفتارهاي شهروندي تعهد خود به سازمان را نشان مي­دهند. رفتار شهروندي سازماني با رضايت شغلي نيز رابطه اي دو طرفه دارد. بنابراين از طريق ايجاد رفتارهاي شهروندي در محيط كار مي­توان مطمئن بود رضايت شغلي كاركنان نيز بالاست. فضاي مشوق رفتارهاي شهروندي سازماني،‌توان سازمان در جذب و نگهداري نيروهاي شايسته را افزايش مي­دهد. بالا بودن سطح رفتارهاي شهروندي در يك سازمان باعث مي­شود تا سازمان به محيطي جذاب جهت كار و فعاليت تبديل شود و از اين رو سازمان­هايي كه سطح رفتارهاي شهروندي در آنها بالاست، با جذب نيروهاي شايسته تر، عملكرد بهتري خواهند داشت.تحقيقات ديگر نشان داد كه بروز رفتارهاي شهروندي سازماني با ترك خدمت و غيبت رابطه معكوس دارد. به عبارت ديگر مشاهده شد كه افرادي كه رفتارهاي شهروندي سازماني بيشتري از خود بروز مي­دهند، كمتر سازمان را ترك مي كنند. از سوي ديگر طبيعي است كه كاهش نرخ ترك خدمت در هر سازماني مي تواند باعث عملكرد بهتر و اثر بخش تر سازمان باشد و به اين ترتيب مي توان يكي از مكانيسم هاي عمل رفتارهاي شهروندي سازماني در افزايش عملكرد و اثر بخشي سازمان را ، كاهش نرخ ترك خدمت دانست.مي­توان انتظار داشت رفتار شهروندي سازماني بر كاهش دو متغير مهم رفتار سازماني يعني غيبت و رفتارهاي مخرب شغلي نيز اثر گذار است. چرا كه كاركناني كه داراي وجدان كار، حس نوع دوستي، حس جوانمردي و گذشت هستند و نيز تمايل به ارائه رفتارهاي فراوظيفه­اي دارند، احتمالا كمتر غيبت مي­كنند و دليل وجود ندارد كه رفتارهاي مخرب شغلي مثل آسيب رساني به همكاران و يا به اموال سازمان را از خود نشان دهند. البته تحقيقات بيشتر بايد اين پيشنهادات را تاييد كند(شکرشکن و همکاران، 1389).