یکی-دو هفته پیش وقتی سامسونگ گلکسی نوت ۹ رو معرفی کرد همه به انتظار اعلام قیمت دستگاه بودیم. ۱۰۰۰ دلار! گلکسی نوت ۹ با قیمت پایه ۱۰۰۰ دلار فروخته می شه و اگه امکانات بیشتری بخواین می شه تا ۱۲۵۰ دلار هم واسه اون هزینه کرد.
خریداران آیفون X هم وضعیت مشابهی دارن و اگه بخوان یه گوشی موبایل خاص از برند محبوبشون جفت و جور کنن باید دست کم ۱۰۰۰ دلار بپردازند.
شاید متصور شدین که در بازار چین، بازم همه شرکتا واسه رقابتْ به ساخت موبایلای ارزون اما قوی ادامه میدن اما Oppo نماینده قوی این بازار هم یه موبایل ۱۰۰۰ دلاری ساخته. انگار دنیا به طرف تلفنای هوشمند گران با پایه قیمت ۱۰۰۰ دلاری در حال حرکته.
ولد اسلاووف از سایت ورج در یادداشتی دور و بر این ماجرا از طبیعی شدن اینجور قیمت گذاریایی میگه.
وقتی که به روند پیشرفت فناوری از نزدیک توجه می کنین، سرعت تغییرات منطقی به نظر می رسه و حتی از دید علمی این سرعت کنه هم هست. اما به دوره ای کوتاه تر از زمان توجه کنین و وقتی به عقب نگاه کنین حیرت زده میشین از سرعت و شدتی که چیزها تغییر کردن. آستانه قیمت ۱۰۰۰ دلاری واسه تلفنای همراه یه مثال خوبه.
سه یا چهار سال پیش اگه کسی تلفن همراهی ۴ رقمی رو پیشنهاد می داد با خنده از جلسه هیئت مدیره شرکت بیرون می شد. دو سال پیش اگه به شما می گفتم اپل با موفقیت یه گوشی موبایل دارای بریدگی نمایشگر، بدون هدفون و با قیمت ۹۹۹ دلاری می فروشه، شما سر تکون می دادین و منو به آرزوهای دیوونه وارتر از رویای واهی جین مونستر در مورد اپل تی ایشون متهم می کردین. و حتی همین موقع پارسال، من مشغول نوشتن خیال ناباور خود در مورد گلکسی نوت ۸ سامسونگ و اینکه چیجوری مرز ۱۰۰۰ دلار رو رد کرد بودم.
و با این حال، با وجود همه پیش فرضامون از قیمت گذاری منطقی تلفن هوشمند و اینکه چیجوری باید باشه، هر تلفنی که جسارت قیمت گذاری بیشتر از ۹۹۹ دلار رو داشته ثابت کرده که موفقه. آیفون X اپل از چیزی که پیش بینی شده بود بهتر و سریع تر می فروشه و منتهی به این شده که یه تحلیلگر اعلام کنه این موبایل درخواست سال ۲۰۱۹ رو هم برآورده کرده. با اینکه بیشتر در آمریکا در دسترس نیس اما P20 Pro هواوی به قیمت گذاری آیفون X نزدیک می شه و نشون داده که گزینه محبوبی در اروپا هستش و خیلی راحت فروش گوشیای ارزون قبلیشون رو تحت تاثیر قرار داده. نوت ۸ سامسونگ که سفری رو به بالاترین درجه در قیمت گذاری رو شروع کرد هم یه موفقیت خوب واسه سازنده اش بود و نوت ۹ تازه معرفی شده هم مشابه عمل می کنه.
عجیب واسه من اینه که چیجوری در مورد این اجناس و تغییراتشان صحبت می کنیم. در آگوست ۲۰۱۷، در مورد آیفونای ۱۰۰۰ دلاری با همین احساس شک و فکر صحبت کردیم که ما (من به خصوص) در مورد ایرپادها هم همین روش رو در پیش گرفته بودیم وقتی معرفی شدن. در آگوست ۲۰۱۸ ما از تلفنای گرون به همون راه روشی سخن می بگیم که از ایرپادها حرف می زنیم. متفاوت، نه واسه همه ولی مهم واسه کسائی که تصمیم می گیرن بهایش رو بپردازند.
تفسیر من از سال گذشته که حتی تولید کنندههای چینی چون Oppo که به خاطر قیمتهای اقتصادی معروف بودن، تلفنهای همراه ۹۹۹ دلاری عرضه کردن، اینه که موبایلهای پرچمدار از همون اول به اشتباه قیمت گذاری شده بودن. این تلفنا بیشتر از اندازه ارزون قیمت به حساب میاومدن. اینکه چیجوری به این راحتی با زیاد شدن قیمت دستگاههای پرچمدار کنار اومدهایم، این موضوع رو اثبات میکنه. اما اینکه این اتفاق چیجوری افتاده، نیاز به بررسی و گمانهزنیهای بیشتری داره.
تصور همه از این وضعیت به یاد آوردن کیفیت سری آیفونه اما تلفنی اندرویدی هم ممکنه برچسب قیمتی ۱۰۰۰ دلاری پیدا کنه. به هر حال تصور ما اینه که اگه قیمت بیشتره، پس باید ارزش اونو داشته باشه. ما میتوانیم خودنمایی کنیم که نسبت به این قیمت گذاری ها منطقی هستیم اما ذهن ما به اون قیمت اولی که با اون سر و کار داشتیم، عادت کرده. در نتیجه از این برچسب قیمت جدید و بالاتر انتظار بیشتری داره.
تحقیقات بیتعدادی هست که نشون میدهد رابطه بین قیمت محصول و هزینه تموم شده واسه ساخت اون به چقدر پر از ایراده. پس شاید تلفنهای هوشمند سال گذشته قیمت منطقیتری از امسال داشتن اما از اون جایی که آدمها غیر منطقی هستن، قیمتهای امروزی قراره موندگار باشه چون که بهتر با بازار پیشرفته امروزی یکی بودن داره.
در کنار تلفنهای هوشمند گرون، ما هم اینکه تماشاگر بودیم که هزینه دستگاههای میان رده چون وانپلاس هم تو یه سال و نیم گذشته با افزایش رو به رو بوده. مطمئن نیستم قیمت گذاری موبایلای پرچمدار در چند سال آینده چیجوری میشه اما بعید میدانم تلفنهای میان رده بیشتر از این گران بشن. رقابت بین تولیدکنندگان بزرگ بازم بسیار پر رنگ و قیمتگذاری هم یکی از عوامل تعیین کننده واسه خیلی از افراده.
یه نتیجه احتمالی، بیشتر شدن فاصله بین تلفنهای گرون و ارزانه که خود به تنهایی تنوع و نابرابری اقتصادی بزرگ در دنیای مدرون امروزی رو نشون میدهد.
تموم چیزی که میتونم در مورد آینده موبایلا بگم اینه که گذشته شون نشون داده جلو رفتن اونا غیرقابل پیش بینی، بی نظم و بی قانون س. شاید همین غیرقابل پیش بینی بودنشه که باعث شده دنبال کردن صنعت موبایل تا این اندازه هیجان انگیز باشه.