با توجه به رشد روزافزون استفاده از ابزارهای تکنولوژیک در کارها و مشاغل، علاوه بر دانش آکادمیک و تئوری، نیاز به آموزش مهم ترین نرم افزارهای مرتبط با رشته تحصیلی و کاری کاملا احساس میشود. در این مقاله قصد داریم تا برای مهندسین عمران و معماری، پرکاربرد ترین نرم افزارهای مهندسی عمران را شرح دهیم تا آنها نیاز نرم افزاری خود را بشناسند.
نرم افزار AutoCad Civil 3D
AutoCad Civil 3D به عنوان یکی از نرم افزارهای کاربردی مهندسی عمران در پروژههای کوچکی نظیر طراحی یک ساختمان تا ساخت یک فرودگاه بین المللی استفاده میشود. این نرم افزار که در مدلسازی اطلاعات ساختمان و نقشه برداری استاده میشود؛ سرعت و کیفیت کار مهندسین را افزایش میدهد.
نرم افزار اتوکد (AutoCAD)
اتوکد، محبوب ترین، شناخته شده ترین و پرکاربردترین نرم افزار عمومی طراحی از محصولات شرکت «اتودسک» (Autodesk) است.
این نرم افزار به طور گسترده و بیشتر به منظور ارائه مستندات طراحی در مهندسی عمران مورد استفاده قرار می گیرد.
اتوکد، امکان رسم طرح، نقشه و مشخصات سازه هایی نظیر ساختمان، پل، جاده، خط لوله، سد و غیره را به صورت دو بعدی و سه بعدی فراهم می کند. رندر گرفتن و همچنین نسخه اتوکد انلاین نیز از دیگر قابلیت های کاربردی این نرم افزار است.
قابلیت های متعدد و امکان به کارگیری این نرم افزار در حوزه های مختلف مهندسی عمران، معماری و دیگر رشته ها، دلیل اصلی محبوبیت این نرم افزار است.
با وجود معرفی اتوکد به عنوان یکی ابزارهای طراحی سازه، کاربرد آن به قدری زیاد است که می توان آن را به عنوان یکی از نرم افزارهای مهندسی عمران با کاربرد عمومی در نظر گرفت.
نرم افزار رویت
رویت نرم افزار مناسبی برای مدل سازی اطلاعات ساختمان می باشد که استفاده از آن در پروژه های طراحی سبب بهبود مدل سازی ها می گردد.
ویژگی های جدید و تنظیمات موجود در نرم افزار Revit استفاده از آن را در طراحی ها و مدل سازی های گوناگون آسان تر کرده است.
نرم افزار رویت همچنین یک نرم افزار کاربردی برای رشته معماری می باشد که ابزار و ویژگی های موجود در این نرم افزار نیز به طور خاص برای انجام کارهای مدل سازی اطلاعات ساختمان ایجاد شده اند.
این ویژگی نرم افزار رویت سبب سهولت ایجاد ساختارهای پیچیده گردیده است و طراحی و مستند سازی را در مدت کوتاهی و با دقت زیاد به انجام می رساند.
مدل های هوشمند ایجاد شده توسط نرم افزار رویت یک پروژه کلی را شامل می شوند و در یک فایل پایگاه داده ذخیره می گردند.
نرم افزار ETABS
نرم افزار ETABS (ایتبس)، یکی از پرکاربردترین نرمافزارهای طراحی و تحلیل سازه در مهندسی عمران و رشتههای مرتبط با آن است. در فرآیند طراحی و تحلیل سازهها، زمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. ایتبس با امکان طراحی دقیق و سریع انواع سازه ها با کوچکترین جزئیات، طراحان را از طراحیهای زمانبر و دستی بی نیاز کرده است. ETABS مخفف (Extended Three Dimensional Analysis and Design of Building System) به معنی (تجزیه و تحلیل و طراحی سازه های 3 بعدی) است.
نرم افزار ETABS طراحی تمامی موارد قابهای فلزی و بتنی (با بهینه سازی خودکار)، تیرهای کامپوزیت، ستونهای کامپوزیت، تیرچههای فلزی و دیوارهای برشی بتنی و سنگتراشی و همچنین ظرفیت بررسی اتصالات فلزی و صفحات پایه را شامل میشود.
گزارشهای جامع و قابل تنظیم برای کلیه نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل و طراحی در دسترس است و نقشههای ساختاری شماتیک را میتوان به همراه برنامه های جانبی استخراج نمود.
نرم افزار ETABS از همان زمانی که معرفی شده است تواناییهای زیاد و در عین حال، کاربردی آسان داشته است.
- نرم افزار ETABS مجموعهای از ابزارهای بی نظیر را در اختیار مهندسان سازه قرار می دهد که در حال طراحی ساختمانها، سازههای صنعتی یک طبقه و یا بلندترین و مرتفعترین ساختمانهای تجاری هستند.
- نرم افزار ETABS یک رابط کاربری واحد برای طراحی ارائه می دهد: مدلسازی، تجزیه و تحلیل، طراحی و تهیه گزارش. همیشه یک تب اکپسلورر جهت مدل سازی جدید و دسترسی سریع به اشیاء، ویژگیها و فرمها در دسترس است.
- کاربران محدودیتی در تعداد ویندوزهای نمایش برای دستکاری مدل و نمایش دادهها ندارند.
- گرافیک مستقیم X همراه با گرافیک شتاب سختافزاری امکان جهتگیری مدلها با چرخش سریع را فراهم می آورد.
- نرم افزار ETABS برای شروع سریع یک مدل جدید از الگوهای گستردهای برخوردار است.
- می توان مدل تحلیلی را با دقت بالایی مشاهده و دستکاری کرد. برنامهها و نماهای ارتفاعی به طور خودکار در هر خط شبکه ایجاد می شوند. مشاهده و دستکاری هندسه پیچیده با سهولت صورت گرفته و از سوی دیگر، نماهای سفارشی و صفحات برشی به راحتی تعریف می گردند.
- نماهای مدل تحلیلی، عناصر محدود سازه را نشان می دهد که از اتصالات، چارچوبها و پوستهها تشکیل شده است.
- در نرم افزار ETABS، شبکهها می توانند به عنوان سیستمهای شبکه دندهای، استوانهای یا عمومی آزاد تعریف شوند. هیچ محدودیتی در تعداد سیستمهای شبکه در یک مدل وجود ندارد و می توان آنها را از هر جهت چرخاند و یا در هر منبعی درون مدل قرار داد.
- بسیاری از ابزارهای طراحی و ترسیم در نرم افزار برای افزایش تجربه مدل سازی مهندس ساخته شده اند. کاربران دریافتند که بسیاری از میانبرها و کنترل های استاندارد صنعتی نیز در این نرم افزار در دسترس هستند.
- Snaps هوشمند با شناسایی خودکار تقاطع ها، پسوندها، مجاری ها، تولید مدل را آسان می سازد. استفاده از ابزارهای کمکی ترسیم حتی در حالت تحلیلی، قابلیت نمایش انفصالات خروجی را نیز دارد.
- نمای نقشه و ارتفاع به صورت خودکار در هر خط شبکه ایجاد میشود تا امکان پیمایش سریع مدل فراهم شود. کاربران می توانند با استفاده از ویژگی توسعه یافته ارتفاع را خود ایجاد کنند.
- دادههای نرم افزار ETABS را می توان با استفاده از جداول قابل لمس روی صفحه مشاهده و ویرایش کرد. این قابلیت برای تعریف یک مدل در صفحه گسترده یا مشاهده تجزیه و تحلیل یا نتایج طراحی کاملا مفید است.
- ساختمان های چند طبقه ای به راحتی می توانند با استفاده از ویژگی های جدید مدل سازی شوند. تعیین برج ها در یک مدل به کاربران امکان می دهد سطوح منحصر به فرد سیستمهای شبکه را برای سازه های مختلف ساختمان در یک مدل ETABS یکسان تعریف کنند. مدل ها می توانند یک سطح را به اشتراک بگذارند و سپس در طبقه های بالاتر از برج جدا شوند.
- در نرم افزار ETABS، تیرها، ستونها و بستها عناصر اصلی یک چارچوب هستند که می توانند به شکل مستقیم یا منحنی باشند. آنها در فرمولاسیون به صورت سهبعدی استفاده می شوند که شامل اثرات خمش دو محوره، پیچ خوردگی، تغییر شکل محوری و تغییر شکلهای برشی دو محوره است. اتصالات میانی به طور خودکار در جایی که اعضای دیگر با چارچوب جفت شده اند، ایجاد میشود تا از اتصال عناصر محدود اطمینان حاصل شود.
نرم افزار SAFE
نرم افزار SAFE یکی از بهترین نرم افزارهای تخصصی مهندسی عمران در زمینه طراحی فونداسیون و دالهای بتنی است. این نرم افزار، کاربرد گستردهای در پروژههای ساختمانی دارد. نتایج حاصل از نرم افزار سیف به عنوان مبنایی برای تایید طراحی فونداسیون در چک لیست سازمان نظام مهندسی ساختمان در نظر گرفته میشود. از اینرو، در این مقاله، به معرفی رابط کاربری و بهترین منابع یادگیری نرم افزار SAFE میپردازیم. سپس، کاربردهای این نرم افزار را به طور کامل مورد بررسی قرار میدهیم. در انتها نیز، تفاوتهای سیف با نرم افزارهای دیگری نظیر ETABS و SAP2000 را مرور میکنیم.
نرم افزار «سی اس آی سیف» (CSi SAFE)، یکی از پرکاربردترین نرم افزارهای مهندسی عمران است که به منظور مدلسازی، تحلیل و طراحی فونداسیون و دالهای بتنی مورد استفاده قرار میگیرد. عنوان SAFE، مخفف عبارت «تحلیل دال توسط روش المان محدود» (Slab Analysis by the Finite Element Method) است. قابلیتها و ابزارهای قدرتمند نرم افزار سیف، امکان طراحی ایمن و ساده سیستمهای کف ساختمان را فراهم میکنند. به دلیل استفاده این نرم افزار از استانداردهای بینالمللی و ملی معتبر، نتایج به دست آمده از آن دارای قابلیت اطمینان بالایی هستند.
مزیت اصلی نرم افزار SAFE این است که تمام ابزارهای مورد نیاز برای مدلسازی، تحلیل، طراحی و تهیه گزارش را در یک محیط ارائه میدهد. سادگی کار با این نرم افزار و معتبر بودن نتایج آن، سیف را به گزینهای بدون رقیب برای طراحی فونداسیون، پی و دال تبدیل میکند.