به طور کلی این سیستم ها با توجه به کاربردشان به دو دسته خاموش شدن دستی و اتوماتیک تقسیم می شوند. اطفاء حریق دستی توسط کاربران ساختمان، آتش نشانان و تکنسین ها و اطفاء حریق اتوماتیک بدون دخالت انسان انجام می شود.
خاموش کردن آتش سوزی اتوماتیک یک فرآیند است که با استفاده از سیستم‌های خودکار و حسگرهای حرارتی، دودی یا گازی، آتش سوزی را به صورت خودکار متوقف می‌کند. این سیستم‌ها در محل‌هایی که خطر آتش سوزی بالا است، نصب می‌شوند تا در صورت شروع آتش سوزی، به صورت سریع و اثربخش آن را خاموش کنند.
سیستم‌های خاموش کننده آتش سوزی اتوماتیک شامل چندین قسمت اصلی هستند. اولین قسمت، حسگرهای حرارتی است که در نقاط استراتژیک محل نصب می‌شوند. این حسگرها تغییرات دما را تشخیص می‌دهند و در صورت شناسایی دمای بالای حد تعیین شده، به سرعت به قسمت دوم یعنی واحد کنترل اطلاع می‌دهند.
واحد کنترل، مغز اصلی سیستم خاموش کننده آتش سوزی است. در این واحد، الگوریتم‌های خاصی برای تشخیص و تحلیل اطلاعات حسگرها وجود دارد. این الگوریتم‌ها با توجه به داده‌های دریافتی، تصمیم می‌گیرند که آیا آتش سوزی رخ داده است یا خیر. در صورت تأیید آتش سوزی، واحد کنترل به قسمت بعدی یعنی واحد خاموش کننده اطلاع می‌دهد.
واحد خاموش کننده شامل منابع خاموش کننده است که معمولاً شامل گاز CO2، پودر آب، پودر شیمیایی یا فوم مخصوص است. با دریافت دستور از واحد کنترل، این منابع خاموش کننده به صورت فورانی عمل می‌کنند و آتش سوزی را خاموش می‌کنند.
به علاوه، سیستم‌های خاموش کننده آتش سوزی اتوماتیک معمولاً دارای واحد هشداردهنده نیز هستند. این واحد با صدور هشدار صوتی یا تصویری، افراد حاضر در محل را در جریان قرار می‌دهد که آتش سوزی رخ داده است و باید منطقه را ترک کنند.
سیستم‌های خاموش کننده آتش سوزی اتوماتیک در محل‌های مختلف استفاده می‌شوند، از جمله ساختمان‌های تجاری، صنعتی و مسکونی، فضاهای عمومی، خودروها و حمل و نقل عمومی. این سیستم‌ها به دلیل عملکرد خودکار و سرعت عمل، به طور گسترده در جلوگیری از خسارات ناشی از آتش سوزی مؤثر هستند.
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک می تواند تحت کنترل پنل یا تمام اتوماتیک کار کند. کنترل پنل اغلب در مواردی که نیاز به برقراری ارتباط و فرمان سیستم های اطفای حریق وجود دارد استفاده می شود.
دسته بندی انواع سیستم اطفا حریق به این سطح ختم نمی شود و از آنجا که هیچ گونه سیستم اطفاء حریقی وجود ندارد که بتواند در تمامی رده های آتش سوزی قابل استفاده باشد این سیستم ها بر اساس حریقی که خاموش می کنند و براساس ماده ای که برای اطفاء حریق استفاده می کنند به دسته های آبی، گازی، آیروسل و فوم تقسیم بندی می شوند.
سیستم‌های اطفا حریق، سامانه‌هایی هستند که برای کنترل و خاموش کردن حریق‌ها استفاده می‌شوند. این سیستم‌ها شامل تجهیزات و دستگاه‌های مختلفی هستند که به صورت خودکار یا دستی عملکرد می‌کنند. در ادامه، به برخی از نکات مهم درباره سیستم‌های اطفا حریق پرداخته خواهد شد:
1. انواع سیستم‌های اطفا حریق:
– سیستم‌های اطفا حریق آب: این سیستم‌ها با استفاده از آب به عنوان عامل خاموش کننده، حریق را کنترل و خاموش می‌کنند. آب معمولاً به صورت پراکنده از طریق شیرآب، پروانه‌گیر و شیرآب پروژکتور به منطقه حریق رسانده می‌شود.
– سیستم‌های اطفا حریق گاز: این سیستم‌ها با استفاده از گازهای خاموش کننده مانند CO2، هالون‌ها و نیتروژن، حریق را خاموش می‌کنند. گازها به صورت فشرده در مخازن ذخیره می‌شوند و در صورت بروز حریق، به صورت سریع و قدرتمند منطقه حریق را پر کرده و اکسیژن را از آن جایگزین می‌کنند.
– سیستم‌های اطفا حریق خشک: این سیستم‌ها با استفاده از مواد خشک خاموش کننده مانند پودر شیمیایی، فوم و سولفات آمونیوم، حریق را کنترل و خاموش می‌کنند. این مواد به صورت پراکنده از طریق دستگاه‌های خودکار یا دستی به منطقه حریق رسانده می‌شوند.
2. عامل خاموش کننده:
– آب: آب به عنوان یک عامل خاموش کننده یکی از رایج‌ترین و موثرترین عوامل استفاده شده در سیستم‌های اطفا حریق است. آب با خنک کردن منطقه حریق و جذب حرارت، باعث خاموش شدن حریق می‌شود.
– گازها: گازهای خاموش کننده مانند CO2، هالون‌ها و نیتروژن، با حذف اکسیژن از منطقه حریق، باعث خاموش شدن آن می‌شوند.
– مواد خشک: مواد خشک خاموش کننده مانند پودر شیمیایی، فوم و سولفات آمونیوم، با جذب اکسیژن و تخلیه حرارت، حریق را کنترل و خاموش می‌کنند.
3. نحوه عملکرد سیستم‌های اطفا حریق:
– سیستم‌های اطفا حریق خودکار: این سیستم‌ها به صورت خودکار فعال می‌شوند و در صورت تشخیص حرارت یا دود، به طور خودکار عامل خاموش کننده را به منطقه حریق ارسال می‌کنند.
– سیستم‌های اطفا حریق دستی: در این سیستم‌ها، فردی باید به صورت دستی عامل خاموش کننده را به منطقه حریق ارسال کند. این سیستم‌ها معمولاً در مکان‌های عمومی و تجاری نصب می‌شوند و توسط نیروهای امداد و نجات استفاده می‌شوند.
4. نگهداری و بازرسی:
– سیستم‌های اطفا حریق باید به طور دوره‌ای بازرسی و تعمیر شوند تا به درستی عمل کنند. این بازرسی‌ها باید توسط فنی‌کاران مجرب و متخصص صورت گیرد.
– همچنین، باتوجه به نوع سیستم اطفا حریق، مواد خاموش کننده و تجهیزات آن باید به طور منظم بررسی و تعویض شوند.
5. قوانین و مقررات:
– استفاده از سیستم‌های اطفا حریق در بسیاری از کشورها تحت قوانین و مقررات خاصی قرار دارد. این قوانین شامل نصب، بازرسی، آزمایش و نگهداری سیستم‌های اطفا حریق می‌شوند.
– در بسیاری از مکان‌ها، مانند ساختمان‌های عمومی، هتل‌ها، بیمارستان‌ها و فروشگاه‌ها، استفاده از سیستم‌های اطفا حریق الزامی است و عدم رعایت آن ممکن است با جریمه متخلف شود.
